Co to jest i ile waży uncja trojańska?

Uncja trojańska to historyczna jednostka wagi używana głównie do pomiaru wagi metali szlachetnych, takich jak złoto i srebro. Jedna uncja trojańska odpowiada w przybliżeniu 31,1 gramom. Dokładna waga uncji trojańskiej to 31,1034768 g. Została ona ustalona w 1957 roku przez organizację międzynarodową - Konferencję Miar i Wag i wyrażana jest skrótem oz t lub ozt.

Skąd wzięła się nazwa uncja trojańska?

Nazwa "uncja trojańska"  jest związana z miastem Troyes we Francji. W średniowiecznej Europie, w czasach Cesarstwa Rzymskiego, Troyes było ważnym punktem handlowym, gdzie krzyżowały się szlaki kupieckie transportujące metale szlachetne. Dzięki swojemu strategicznemu położeniu, miasto stało się znaczącym centrum handlu. Z powodu różnorodności i liczby transakcji w handlu potrzebna była uniwersalna miara wagi. To właśnie w Troyes po raz pierwszy ustalono znormalizowaną jednostkę wagi, znaną jako uncja trojańska. Jej nazwa to połączenie nazwy miasta i ta łacińskiego słowa „uncia”, które było starożytną jednostką wagi stanowiącą 1/12 libry. System miar rynku metali szlachetnych, zapoczątkowany w Troyes zyskał popularność w Basenie Morza Śródziemnego i na Bliskim Wschodzie. W kolejnych stuleciach został przyjęty w Anglii (w 1528 r.), Stanach Zjednoczonych (w 1828 r.), a ostatecznie na całym świecie.

Jednostka rzymska a system metryczny

Jednostka rzymska odnosi się do systemu miar i wag stosowanego w starożytnym Rzymie. Był to zbiór jednostek miarowych i wagowych wykorzystywanych przez Rzymian w codziennym życiu, handlu, oraz działalności administracyjnej. System ten był podstawą dla wielu innych systemów miar używanych w Europie przez wiele wieków. Jednostki rzymskie obejmowały miary długości, powierzchni, objętości oraz wagi, a ich wartości różniły się w zależności od konkretnego rodzaju miary i miejsca obowiązywania. Przykłady jednostek rzymskich to: cal, stopa, łokieć, morga, akra, denar, sesterc, auriplater.

Z uwagi na duże zróżnicowanie i nieprecyzyjne wartości, z biegiem czasu zdecydowano się na ujednolicenie i przeliczenie jednostek rzymskich na jednolity system metryczny. Tak powstał między innymi metr, kilogram.

Proces ten miał miejsce w różnych okresach i miejscach, ale głównie te oparte były na badaniach historycznych oraz eksperymentach laboratoryjnych, które miały na celu ustalenie dokładnych równoważności pomiędzy jednostkami starożytnymi a nowymi jednostkami metrycznymi. Na przykład stopa rzymska została przeliczona na określoną liczbę centymetrów (29,60 cm), a łokieć zaczął odpowiadać 57,6 cm, niezależnie od długości ręki mierzącego.

Wprowadzenie systemu metrycznego miało na celu ułatwienie porozumienia się w handlu, nauce oraz innych dziedzinach, które korzystają z jednolitych miar. Dzięki temu unikano nieporozumień związanych z różnorodnością systemów miar i ułatwiano wymianę towarów oraz współpracę międzynarodową.

Czym różni się uncja trojańska od standardowej uncji?

Istnieje wiele wariantów uncji. Ta najbardziej popularna tzw. uncja międzynarodowa odpowiada masie 28,35 g. Uncja trojańska jest cięższa i odpowiada w przybliżeniu 31,10 g. 

W związku z powyższym warto zawsze uważnie czytać i analizować informacje dotyczące handlu złotem, aby uniknąć nieporozumień związanych z różnymi jednostkami masy.

W jakich branżach wykorzystywana jest miara uncji trojańskiej?

Mimo przejścia w wielu dziedzinach na system metryczny, uncję trojańską jako jednostkę masy wykorzystuje się nadal w handlu złotem i wyrobami jubilerskimi a także aptekarstwie.

Uncja trojańska jest jedną z najważniejszych jednostek miary w handlu złotem. Jest powszechnie stosowana przez inwestorów, giełdy i instytucje finansowe do określania masy i wartości złota. Ponieważ cena złota jest zazwyczaj podawana w dolarach za uncję trojańską, jest to istotna jednostka dla osób inwestujących w ten metal szlachetny.

Także w jubilerstwie precyzyjne określenie ceny i wartości wyrobów odbywa się w oparciu o jednostkę uncji trojańskiej.

Dlaczego w niektórych dziedzinach jak na przykład handel metalami szlachetnymi pozostano przy miarach rzymskich?

W niektórych dziedzinach, takich jak handel metalami szlachetnymi, pozostano przy miarach rzymskich głównie z powodów historycznych, tradycji i konwencji panujących w danej branży. Istniejące miary, takie jak uncja trojańska (oznaczana jako oz t lub ozt), były powszechnie używane w handlu złotem i srebrem od wielu wieków.

Ponadto, w niektórych kulturach i społecznościach posiadanie przedmiotów wykonanych z kilku uncji złota może być symbolem statusu społecznego i bogactwa. Uncja trojańska od dawna była postrzegana jako synonim prestiżu i luksusu.